جستارنامه فرهنگ و هنر اسلامی (فارسی - انگلیسی)
Journal of Islamic Art and Culture (En - Fa)

:: مقاله مرتبط با : دوره اول-شماره چهارم-پاییز 1401



نویسندگان :
مسعود تکروی1، مسیح افقه2، عبدالرضا بازرگان لاری3،
کارشناس ارشد پژوهش هنر، آموزش عالی هنر شیراز1، دانشگاه آزاد صدرا شیراز(مسئول)2، استادیار دانشگاه شیراز3
تعداد صفحات : 14
چکیده :

پژوهش حاضر برمبنای ارتباط، و پیوند شعر و موسیقی، و تأثیرگذاری موسیقی کلاسیک ایرانی بر روی آثار هنری (ادبیات فارسی) می‌باشد. ارتباطی که از دیرباز مدنظر بسیاری از ادیبان بوده ‌‌است، که با بهره‌گیری از اطلاعات موسیقی دستگاهی ایران، موجبات آثار ماندگاری را در ادبیات فارسی، فراهم نموده‌اند. پیوند شعر و موسیقی یک پیوند ناگسستنی است که شناخت این دو هنر والا، باعث غنی شدن آثار هنری جدید در زمینه شعر و موسیقی می گردد. در ارتباط با پیوند شعر و موسیقی، شواهد بسیاری وجود دارد که برخی از شاعران بزرگ ایران، گرایش قابل ملاحظه‌ای به موسیقی ایرانی زمان خود داشته‌اند، که فارغ از داشتن تبحر در تکنیک‌های ادبی، تا حدودی با اصطلاحات و قواعد موسیقی آشنا بوده‌‌اند و یا ارتباط نزدیکی با موسیقیدانان زمان خود داشته‌اند. پژوهش انجام شده یک پژوهش توصیفی-تحلیلی با مطالعات میدانی در راستای سنجش سطح آگاهی فعالان ادبی شهر شیراز می‌باشد که با ارایه یک پرسش نامه‌ به جامعه آماری انجام پذیرفته و توسط نرم‌افزار “spss” و با ارایه آمارهایی در راستای متغیرهایی همچون: سن، شاخه ادبی، سطح تحصیلات، سازشناسی، آشنایی با فرم‌ها و ردیف موسیقی دستگاهی ایران، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. در نهایت اهالی شعر و ادب شیراز همانند برخی از شاعران و ترانه‌سرایان بزرگ این دوره، برای آنکه آثارشان از خصلت موسیقی‌پذیر بودن برخوردار باشد و آهنگ‌سازان بتوانند از این اشعار در خلق آثار پیوند شعر و موسیقی استفاده کنند، به‌جز داشتن استعداد ذاتی، می‌بایست سطح آگاهی خود را از موسیقی کلاسیک ایران از منظر شنیداری در حوزه‌ی ردیف دستگاهی و درک وزن‌های موسیقیایی بالا ببرند.



چکیده انگلیسی :

The current research is based on the connection between poetry and music, and the influence of Iranian classical music on works of art (Persian literature). A connection that has long been considered by many writers, who have created lasting works in Persian literature by using the information of Iranian instrumental music. The link between poetry and music is an unbreakable link that the knowledge of these two noble arts enriches new works of art in the field of poetry and music. In connection with the link between poetry and music, there are many evidences that some of the great poets of Iran had a considerable tendency towards the Iranian music of their time, that apart from having proficiency in literary techniques, they were somewhat familiar with the terms and rules of music or the connection They have been close to the musicians of their time. The research carried out is a descriptive-analytical research with field studies in order to measure the level of awareness of literary activists in Shiraz city, which was done by presenting a questionnaire to the statistical community and by "spss" software and by providing statistics on variables such as: age, The literary branch, level of education, instrumentation, familiarity with the forms and ranks of Iranian instrumental music have been analyzed and investigated. Finally, the poetry and literature people of Shiraz, like some of the great poets and songwriters of this period, in order for their works to be musical and for composers to be able to use these poems in creating works combining poetry and music, apart from having innate talent, they must have a level of awareness. Elevate yourself from Iranian classical music from the listening point of view in the field of instrumental order and understanding of musical weights.



موضوع : مقاله علمی پژوهشی - فرهنگ و هنر اسلامی(موسیقی
کلمات کلیدی : موسیقی، ردیف دستگاهی، ادبیات، شاعر، نویسنده
کلمات کلیدی انگلیسی: Music, instrumental row, literature, poet, writer
مراجع :
[1] اسماعیل‌زاده، فاطمه. (1390). بررسی وزن و تکیه عروضی در پیوند با وزن و تکیه در موسیقی آوازی. اراک: گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه [2] افقه، مسیح. (1398). تحلیل خویشاوندی حافظ با موسیقی. تهران: مرکز حافظ شناسی فارس(تالار حافظ) خبرگزاری بین‌المللی قرآن [3] امداد، حسن. (1388). انجمن‌های ادبی شیراز. شیراز: انتشارات نوید شیراز [4] امین شریفی، امیرحسین. (1399). تجزیه و تحلیل 11 تصنیف از ساخته‌های علی نقی وزیری. تهران: دانشگاه هنر تهران [5] باغچه‌بان، ثمینه. (1397). جم‌جمک برگ خزون. تهران: چاپ و نشر نظر [6] تکروی، مسعود. (1400). بررسی ارتباط موسیقی کلاسیک ایران با مخاطبین حوزه ادبیات (شاعران ونویسندگان) شیراز در طی یک‌صد سال اخیر. شیراز: موسسه آموزش عالی هنر شیراز [7] تیورک،رلف. (1387).عناصر موسیقی. ترجمه: علیرضا سیداحمدیان. تهران: موسسه فرهنگی_هنری ماهور [8] خالقی، روح‌الله. (1376). سرگذشت موسیقی ایران بخش اول. تهران: انتشارات صفی‌علی‌شاه [9] خطیب، خلیل. (1388). دیوان غزلیات حافظ. تهران: انتشارات صفی علی شاه [10] دهلوی، حسین. (1379). پیوند شعر و موسیقی آوازی. تهران: مؤسسه فرهنگی هنری ماهور [11] سالک، سلمان. (1388). دستگاه‌ها و آوازها جلد دوم. انتشارات آوای مهربانی [12] شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1370). موسیقی شعر. تهران: انتشارات آگاه [13] شهریار، محمدحسین. (1398). مجموعه اشعار شهریار. تهران: مؤسسه انتشارات نگاه [14] صابری‌نیا، مسعود. (1395).. نگاهی به موسیقی شعر نوشته محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران [15] عسکری‌رابری، حمید. (1396). بهره‌های متقابل نقد ادبی و نقد موسیقیایی در حوزه آثار مکتوب مطالعه موردی موسیقی شعر و پیوند شعر و موسیقی. نشریه پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی. مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور [16] فخرالدینی، فرهاد. (1392). تجزیه و تحلیل و شرح ردیف موسیقی ایران. تهران: انتشارات معین، موزه موسیقی [17] کامکار، هوشنگ. (1391). موسیقی کلاسیک و رمانتیک. تهران: ناشر دانشگاه هنر [18] کریمی، محمود. (1374). ردیف آوازی موسیقی سنتی ایران. تهران: انجمن موسیقی ایران [19] کمال پورتراب، مصطفی. (1391). مبانی نظری و ساختار موسیقی ایران. تهران: وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهشی و برنامه‌ریزی آموزشی [20] کیانی، مجید. (1393). هفت دستگاه موسیقی ایران. تهران: انتشارات سوره مهر [21] کیمی‌ین، راجر. (1390). درک و دریافت موسیقی. ترجمه: حسین یاسینی. تهران: نشر چشمه [22] محمدبلخی، مولانا جلال‌الدین. (1389). مثنوی‌معنوی. به تحقیق کریم زمانی. تهران: نشر نامک [23] ملاح، حسینعلی. (1367). پیوند موسیقی و شعر. تهران: مؤسسه علمی فرهنگی فضا [24] منصوری، پرویز. (1386). تئوری بنیادی موسیقی. تهران: نشر کارنامه [25] مهرانی، حسین. (1389). مبانی نظری موسیقی غربی و ایرانی، کتاب سرایش. تهران: حسین مهرانی [26] میرزا عبدالله، ردیف. (1385). آوانویسی و بررسی تحلیلی. ترجمه سودابه آتشکار. 1385. تهران: مؤسسه فرهنگی هنری ماهور [27] نقدی اطاقوری، قدرت. (1390). کاربرد ادبی و هنری اصطلاحات موسیقی در شعر نظامی گنجوی. کاشان: دانشکده علوم انسانی.
تعداد بازدید از مقاله : 163
تعداد دانلود فایل : 132

تصویر جلد


سایر شماره ها

دوره اول - شماره پنجم (پاییز 1401) دوره اول - شماره چهارم (پاییز 1401) دور چهارم - شماره اول (تابستان 1403) دوره اول - شماره سوم (پاییز 1401) دوره اول - شماره دوم (پاییز 1401) دوره اول - شماره اول (پاییز 1401) دوره دوم - شماره اول (تابستان 1402) دوره سوم - شماره اول (زمستان 1402)

مقالات پر بازدید